Duurzaamheid in de zorg: de laatste trends en ontwikkelingen

Verzorgingstehuizen, dagbestedingen en andere zorgpanden: ze bestaan soms al langere tijd. Oudere panden zijn doorgaans niet voorzien van de beste isolatie of de nieuwste, energie-efficiënte apparatuur. Tel daarbij op dat zorginstellingen een relatief hoge energierekening hebben door intensief gebruik en het wordt duidelijk: energiebesparing is een groot focuspunt voor meer duurzaamheid in de zorg.

De laatste jaren wordt er dan ook steeds meer aan zorgorganisaties getrokken om te verduurzamen. Dat komt niet alleen uit de juridische hoek met wetgeving omtrent energiebesparing en rapportage, maar ook economische factoren spelen een rol. De stijgende gas- en energieprijzen stimuleren bijvoorbeeld ook om zorgpanden te verduurzamen. 

Duurzame trends in de zorg

Recent zijn er diverse ontwikkelingen geweest die duurzaamheid in de zorg stimuleren. We zetten vijf trends op een rij:

1. De accelererende werking van de Green Deal Duurzame Zorg

Onlangs is de Green Deal Duurzame Zorg tot stand gekomen. Deze afspraak creëert gezamenlijk commitment en zorgt er tevens voor dat ondertekenaars periodiek rapporteren over het energieverbruik van hun vastgoedportfolio. De Green Deal werd door veel partijen in de zorgsector ondertekend, wat resulteert in automatische en gemakkelijkere nakoming van de wetgeving. De Green Deal brengt hen immers al in actie.

Vanwege de diverse juridische verplichtingen omtrent rapportage van energieverbruik en besparingsmaatregelen is inzicht geen ‘nice to have’ meer voor zorgorganisaties. Het is niet meer werkbaar om cijfers constant op te vragen middels Excel bestanden en dus is een goed werkend energiemanagementsysteem vrijwel noodzakelijk geworden.

2. Nieuwe subsidiemogelijkheden

Een andere trend is te vinden in subsidies zoals die voor Duurzaam Maatschappelijk Vastgoed (DUMAVA). Zij zorgen voor versnelling van verduurzaming, juist ook in de zorg. De populaire DUMAVA subsidie blijft tot 2030 bestaan en biedt 30% vergoeding van de investering in verduurzamingsmaatregelen en tot wel 50% voor energieadviezen en energielabels. Het geeft daarmee een zet aan projecten die stilliggen.

Meer weten over DUMAVA? Bekijk hier 4 tips om DUMAVA succesvol aan te vragen. 

3. Efficiënt verduurzamen dankzij portefeuille-aanpak

Een andere positieve ontwikkeling die duurzaamheid in de zorg verder stimuleert, is de portefeuille-aanpak waar momenteel mee wordt getest. Waar de huidige wetgeving zorgorganisaties met bijvoorbeeld 1000 panden in bezit vraagt om op gebouwniveau te rapporteren en te verduurzamen, zorgt de portefeuille-aanpak voor een enorme vermindering van de rapportagelast. Dit betekent namelijk dat er op portfolioniveau doelen gesteld worden, waardoor zorgorganisaties kunnen kiezen in welke gebouwen er geïnvesteerd wordt met verduurzamingsmaatregelen en in welke niet, of minder.

De portefeuille-aanpak biedt naast een forse vermindering van de rapportagelast ook mogelijkheden om efficiënter te verduurzamen. Zo kun je voor enkele gebouwen uit je portfolio een uitgebreid verduurzamingsplan maken en doorvoeren, terwijl je in andere gebouwen nog geen maatregelen neemt. Er wordt immers gestuurd op besparing in kWh per m², in plaats van per gebouw.

Benieuwd hoe CFP Green Buildings kan helpen om je portefeuille verder te verduurzamen? Lees meer over onze Portfolio Analyse, waarmee je grote vastgoedportefeuilles kunt analyseren voor wat betreft hun energieprestaties en CO2-uitstoot.

4. Meten met nieuwe WEI indicator

Hebben we het over meten en rapporteren, dan komt er een andere ontwikkeling om de hoek kijken. Waar er voorheen in diverse richtlijnen en routekaarten verschillende indicatoren gebruikt werden, wordt er tegenwoordig vanuit de overheid steeds vaker gestuurd op kWh per m². Dit wordt uitgedrukt in de werkelijke energie intensiteit (WEI) indicator.

“We zien tegenwoordig steeds vaker dat er wordt gekeken naar werkelijk energieverbruik. kWh per m² is de manier om dit te meten en zal de komende jaren een belangrijkere rol krijgen in wetgeving en daaruit voortvloeiende verplichtingen voor gebouweigenaren.”

– Youp van der Zande, Consultant bij CFP Green Buildings

De EED focuste zich bijvoorbeeld op gigajoules en in andere richtlijnen staat CO₂ centraal. De verwachting is dus dat dit steeds meer vervangen zal worden door één en dezelfde manier van meten. Deze WEI indicator brengt ook een bepaalde ambitie met zich mee en richtlijnen zullen bijvoorbeeld gaan vragen om kWh per m² te reduceren tot een vastgelegd niveau. Kun je deze waarden voor jouw zorgpand dus meten, rapporteren en hierop sturen, dan ben je goed voorbereid op de toekomst.

5. Kritisch kijken naar eigen vastgoed

De eerder genoemde portefeuille-aanpak biedt mogelijkheden om duurzame investeringen op de meest rendabele manier uit te voeren. Dat kan betekenen dat sommige gebouwen niet verduurzaamd worden, bijvoorbeeld omdat ze op termijn afgestoten zullen worden.

Een andere aanleiding om als zorgorganisatie kritisch naar eigen vastgoed te kijken is bijvoorbeeld de klimaatverandering. De toenemende temperaturen in de zomer leiden in gebouwen met relatief slechte isolatie tot comfortproblemen en hebben behoefte aan meer koeling, wat zorgpanden niet altijd kunnen bieden. Dat kan ervoor zorgen dat bewoners zelf mobiele airco’s installeren, met de nodige stijging in energieverbruik van dien. Bij zorgorganisaties rijst dan de vraag: gaan wij zelf investeren in betere koeling om het comfort voor cliënten op peil te brengen of moeten we dit pand gaan afstoten? Extra verduurzamen biedt vaak een uitkomst, maar een kritische blik kan ook leiden tot het inzicht dat dit het niet waard is.

Zo krijg je verduurzaming van de grond

Veel verduurzamingsmaatregelen voor bestaande gebouwen zijn tegenwoordig rendabel Denk aan zonnepanelen en ledverlichting. Dankzij hun korte terugverdientijd zijn deze investeringen doorgaans geen discussie meer, wat verduurzaming verder versnelt.

Naast ontwikkelingen die duurzaamheid in de zorg een boost geven, zijn er ook factoren die dit kunnen belemmeren. Zo is er bij kleinere zorgorganisaties niet altijd een duurzaamheidscoördinator, maar komt verduurzaming en energiebesparing bij de vastgoedafdeling op tafel. Vanwege de grote rapportagelast en vele deadlines wordt er dan al snel een extern bureau ingeschakeld, wat ertoe leidt dat het thema minder ingebed raakt in de organisatie.

Om energieverbruik te monitoren en de rapportagelast te verkleinen, zijn er diverse online tools die kunnen helpen met verduurzamen. Zo heeft MeterInsight een nieuw softwareprogramma ontworpen om het juist voor kleinere organisaties makkelijker te maken om zo efficiënt mogelijk te investeren in verduurzaming. Daarnaast is er voor grotere zorgorganisaties de Green Buildings Tool, waarmee je gemakkelijk en snel de juiste inzichten krijgt op portefeuilleniveau. Ben je benieuwd hoe jij efficiënter kunt verduurzamen? Neem dan contact met ons op voor een advies op maat.