Iedereen kan stappen zetten in verduurzaming met Heel NL Groen
8 miljoen woningen en 1 miljoen utiliteitsgebouwen: zo omvangrijk is de renovatieopgave. Deze uitdaging op een traditionele manier aanpakken is onbegonnen werk: dan zijn we in 2100 nog bezig. Om de benodigde versnelling aan te brengen richt het platform Heel NL Groen zich op het toegankelijk en schaalbaar maken van verduurzaming. Iedereen kan ermee aan de slag, zo illustreren Bram Adema van CFP Green Buildings en Selina Roskam van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Tekst: Marvin van Kempen, Duurzaam Gebouwd
En dat moet ook, want er is heel veel werk aan de winkel. Dat liet onlangs het Emissions Gap Report 2023 van de Verenigde Naties zien: in plaats van anderhalve graad Celsius opwarming stevenen we af op een verdubbeling daarvan. Een ontnuchterende boodschap, maar we moeten de hoop niet opgeven en nú acteren. Dat weet ook Selina, die illustreert hoe Heel NL Groen een zetje in de goede richting geeft: “CFP Green Buildings uitte al eerder de ambitie om 1 miljoen utiliteitsgebouwen te verduurzamen en iedereen de kracht en inzichten te geven om zelf aan de slag te gaan met verduurzamen.”
‘Eerder’ betekent in dit geval een flashback naar 2012. Bram: “Toen zagen we dat de Energie Prestatie Coëfficiënt (EPC) de prikkel was voor gebouweigenaren, om te inventariseren welke stappen ze konden zetten in verduurzaming. Op dat moment ontwikkelden we al tools om invulling te geven aan deze wens, om op een laagdrempelige manier inzicht te krijgen in de mogelijkheden voor verduurzaming.” De kracht lag op dat moment al bij de gebruiker om erachter te komen ‘wat ‘ie in huis heeft’ én om de eerste stappen te zetten naar toekomstbestendigheid.
Die combinatie zien we terug in de gereedschappen die beschikbaar kwamen: de Green Buildings Tool, WELL en BREEAM-tools, om er maar enkele te noemen. Bram nuanceert dat de uitdaging voor verduurzaming anno 2023 pas begint als de overtuiging óm te starten er is: “Heb je eenmaal de keuze gemaakt voor een verduurzaming, dan ben je vaak nog aan het wachten op de beschikbaarheid van een consultant. Het kost je dus niet alleen geld, maar ook tijd om je gebouw toekomstbestendig te maken. Of je nu een particulier bent of een mkb’er, dit is de orde van de dag. Er zijn niet genoeg installateurs, consultants en ingenieurs beschikbaar die even bij je langs komen om te kijken hoe het ervoor staat om je van advies te voorzien.” Selina vult aan: “Het is ondoenlijk om overal vakmensen langs te laten gaan en een nulmeting op te zetten. Daarom is het zo slim om mensen zelf aan de knoppen te laten zitten. En als ze de knoop doorhakken wat ze willen doen, dan zijn er professionals die ondersteunen.”
Eenvoudige check
Daar schuilt dan ook de kracht van het nieuwste platform van CFP Green Buildings, Heel NL Groen: hier kan iedereen de eerste stap zetten naar een duurzaam gebouw. Dat begint bij een eenvoudige check. Je voert een gebouw in, dat kan een woongebouw zijn of utiliteit, die vervolgens aan de hand van beschikbare data onder de loep wordt genomen. Die gegevens worden uit verschillende plekken opgehaald zoals: het Kadaster, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en CFP Green Buildings.
Als je weet wat je in huis hebt, kun je er verbeteringen op doorvoeren. Selina: “Laagdrempelig inzicht verkrijgen is belangrijk om zoveel mogelijk mensen enthousiast te maken over verduurzaming. Meters maken is urgenter dan ooit.” Naast de renovatieopgave in de woningmarkt zijn er volgens Selina grote uitdagingen voor verduurzaming in de utiliteitsmarkt. “Het gaat om 1 miljoen utiliteitsgebouwen die een verbetering nodig hebben. Natuurlijk zijn er intrinsiek gemotiveerde gebouweigenaren die verduurzaming oppakken, maar er is ook wet- en regelgeving voor de bezemwagen.”
Ambities invullen
Zo is de label C-verplichting ingegaan en vanaf 1 januari 2024 staat de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) op de rol. Selina gaat verder: “Het laatstgenoemde gaat vooral over transparant maken over wat je doet en inzicht creëren. Kijk je naar de EU Taxonomie, dan staat centraal dat je je duurzame ambities ook daadwerkelijk invult. We zien dat gebouweigenaren op zijn minst inzicht willen in waar ze staan en vervolgens stappen ondernemen om te verduurzamen. Een tool als Heel NL Groen biedt dan uitkomst, omdat het belangrijk is om eerst te checken waar je staat en hierna een plan te maken waar je naar toe moet met gebouwen: zeer energiezuinig en fossielvrij. Bram gaat verder in op de wet- en regelgeving die geldt en eraan komt: “Daar moet je je aan confirmeren en je kunt dat tijdspad maar beter nu bepalen. Een rapportage wordt al snel gezien als een handicap of kostenverhoging. Maar in dit geval is de informatie die je nodig hebt om te rapporteren, dezelfde die je gebruikt om te verduurzamen en uitvoerende stappen te zetten. Dat lukt allemaal met hulp van Heel NL Groen.”
Integraal platform
Als we Bram en Selina aan het woord horen, ontdekken we dat Heel NL Groen een integraal platform is: om energie te besparen, je businesscase solide te maken en de rapportagebehoeften in te vullen. Bram gaat verder over de waarde van de tool: “Het doel is om ieder beschikbaar uur van consultants optimaal in te zetten, voor verduurzaming en uitvoering. Niet voor de overweging of duurzaamheid wel noodzakelijk is, want dat vertraagt. De tool is een decision support system, een systeem dat je helpt om een doordachte beslissing te maken. Een consultant wordt hierdoor ingezet op implementatie, startend na het besluit over de verduurzaming. Daarmee maken we de meeste meters.”
Terug naar het gebruik van de tool. Nadat je inzicht hebt verkregen is het een kwestie van een duurzame aanvraag samenstellen. De keuzemogelijkheden voor die aanvraag zijn al vrij uitgebreid. Als we een willekeurige woning met bouwjaar 2012 onder de loep nemen in ’s-Hertogenbosch bijvoorbeeld, krijgen we een aantal interessante opties voorgeschoteld. Hier wordt verduurzaming door de gemeente gestimuleerd en krijgen we een overzicht van landelijke én regionale subsidies. Mocht het nodig zijn, dan kunnen we subsidieadvies aanvragen.
Besparing en CO2-impact
De lijst met duurzame maatregelen varieert van zonnepaneel tot elektrische of hybride warmtepomp en van vloer- naar dakisolatie: niet alleen op bouwkundig vlak zijn er stappen te maken om aan de hand van de Trias Energetica de warmtevraag terug te dringen. Er zijn ook installatietechnische maatregelen voorhanden waardoor op meerdere vlakken winst te halen is.
Je keuzemogelijkheid kun je beïnvloeden door te kiezen voor een sortering op onder andere besparing of de reductie van schadelijke broeikasgassen: ga je voor CO2-impact, dan kun je in één oogopslag zien welke maatregelen dit het snelste realiseren. Wil je vooral jaarlijks voordeliger uit zijn, dan brengt Heel NL Groen dat ook in beeld. Als je je keuze hebt gemaakt, krijg je te zien wat het financiële voordeel is de komende 15 jaar, van welke cashback-acties je gebruik kunt maken en wat de maximale subsidie is om je businesscase positief te maken.
Nieuwe standaard
Daarmee wordt – als het goed is – het vlammetje aangewakkerd om aan de slag te gaan met verduurzaming. Zowel bij particulieren als bij gebouweigenaren utiliteit. Volgens Selina is het voor laatstgenoemde groep essentieel om niet af te wachten, want er wordt gewerkt aan een minimale energieprestatiegrens voor utiliteit. “We stuurden een kamerbrief naar de Tweede Kamer gestuurd waarin we de grens die overeenkomt met 25% van de slechtste gebouwen, voor 2030 beschrijven. Dat lijkt ver weg, maar het is belangrijk om te beseffen dat je nú al actie moet ondernemen om in dat jaar aan de standaard te voldoen.”
Daarom is het volgens haar zo belangrijk om inzicht te krijgen in je vastgoed, om vervolgens een routekaart uit te stippelen. “Plot dat in de tijd, zodat je bijvoorbeeld weet welke acties je in 2025 onderneemt.” Ze verwacht dat Heel NL Groen snel aan bekendheid wint, zodat veel gebouweigenaren aan de slag gaan: “Ik ben blij met koplopers als CFP Green Buildings, die vanuit intrinsieke motivatie aan de slag zijn gegaan met innovatie. Het is heel goed dat een tool als Heel NL Groen bestaat, zodat we gezamenlijk werken aan een echte versnelling.”
